တည္ေဆာက္မႈဝါဒ (Constructivism) ႏွင့္ ပညာေရး

ပညာေရးမွာ ေက်ာင္းသား သို႔မဟုတ္ ေလ့လာသူဟာ အျပဳခံသေဘာ၊ လိုက္နာမွတ္ယူတဲ့ အေနအထားမွာပဲ ဆုိရင္ အထက္ေအာက္ဖိစီးမႈကို အားေပးရာေရာက္ပါတယ္။

ေက်ာင္းသားဟာ ေက်ာင္းက ဆရာ၊ ဆရာမေတြ သင္ၾကားထားသမွ်ကို လုိက္နာမွတ္ယူၿပီး အဲဒီ အသိပညာေဘာင္ထဲမွာပဲ ေရြ႕လ်ားမေနေတာ့ပါဘူး။ ေက်ာင္းသားဟာ သူ႔ကို ျပဌာန္းထားတဲ့ အဓိပၸာယ္ေတြကို သူေရြးခ်ယ္ခ်င္းမရွိဘဲ လက္ခံက်င့္သံုးတာဟာ အထက္ေအာက္ဖိစီးမႈ(hierarchy) ကို အားေကာင္းေစပါတယ္။

ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သူသင္ၾကားေနတဲ့ ဘာသာရပ္တင္သာမက က်င့္ဝတ္ေတြ၊ ဒႆနေတြ၊ ဓေလ့ထံုးစံေတြရဲ႕ အဓိပၸာယ္ေတြနဲ႔ သက္ေရာက္မႈေတြကို သူေဖာ္ထုတ္ခြင့္ မရတဲ့အခါမွာ သူ႕ရဲ႕ အတၱေဆာက္တည္မႈက ေဘာင္အတြင္းထဲကိုသာ ေရာက္သြားႏုိင္ပါတယ္။

လႊမ္းမိုးအုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ အေနနဲ႔လည္း သူတို႔ဦးတည္ရာကို လုိက္ၿပီး ပညာေရးကို ျပဌာန္းေနတာေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြရဲ႕ ျပဌာန္းစာအုပ္ထဲကေန ထြက္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကို ေပးသြားခြင့္ ရွိမရွိေပၚကို သက္ေရာက္ႏုိင္ပါတယ္။

ဥပမာအားျဖင့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းေတြဟာ စံႏႈန္းခ်ိန္ကိုက္ထားတဲ့၊ အေသသေဘာသက္ေရာက္ေနတဲ့ စာအုပ္ေတြကိုသာ အဓိက ဗဟိုထားမယ္ဆိုရင္ ေက်ာင္းသားေတြကလဲ အဲဒီစာအုပ္ထဲက အေၾကာင္းအရာေတြကိုပဲ အားရံုစူးစိုက္သြားမွာပါ။ အဲဒီအခါမွာ သူဟာ အျပင္ေလာကနဲ႔ သူစံျပဳထားတဲ့ စာအုပ္ေတြ ကိုက္ညီမႈရွိမရွိ၊ ထုိစာအုပ္ထဲက အေၾကာင္းအရာေတြကို အျပင္ေလာကမွာ အသံုးျပဳႏုိင္မႈ ရွိမရွိကိုလည္း ေစာဒက တက္ခ်င္ေတာ့မွာမဟုတ္ပါဘူး။

ယေန႔အခ်ိန္အခါမွာ ပညာေရးဟာ ေက်ာင္သားေတြကို အေတြးအေခၚေဗဒေတြ၊ ဒႆနာေတြ၊ မူဝါဒေတြ ရိုက္သြင္းတာထက္ ေက်ာင္းသားေတြဆီကေန ထုတ္လုပ္မႈကို အေျခခံထားတာက လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္သူေတြရဲ႕ ယႏၱရားကို အားေကာင္းေစပါတယ္။ စီးပြားေရးရဲ႕ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခအေနေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးရဲ႕ အေတြးအေခၚပိုင္းဆိုင္ရာ ဖန္တီးမႈေတြက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေတြကို အဆံုးအျဖတ္ေပးလာႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမွာ ဖန္တီးမႈနဲ႔ ထုတ္လုပ္မႈဟာ အေရးပါလာပါတယ္။

ဒီဖန္တီးမႈနဲ႔ ထုတ္လုပ္မႈေတြကို သမရိုးက် ပညာေရးစနစ္က မျဖည့္ေပးႏုိင္တဲ့အခါ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ဖန္တီးမႈနဲ႔ ေနာက္လာမည့္ ထုတ္လုပ္မႈေတြ အားေကာင္းေရးအတြက္ ေက်ာင္းသားေတြကိုယ္တိုင္ ပါဝင္ျပဌာန္းရမည့္ ပညာေရးဟာ လိုအပ္လာပါတယ္။ တည္ေဆာက္မႈဝါဒ (constructivism) အရ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ကိုယ္တိုင္ ပတ္ဝန္းက်င္အေပၚ အဓိပၸာယ္ တည္ေဆာက္ၿပီး နားလည္မႈေတြကို ကိုယ္တုိင္လုပ္ယူလာရပါတယ္။

ပုဂၢလိကဝါဒ အားေကာင္းတဲ့ အေနာက္တိုင္းမွာ တစ္ဦးခ်င္း အဓိပၸာယ္ေတြကို ပံုေဖာက္ေပးတဲ့ တည္ေဆာက္မႈဝါဒကလည္း အားေကာင္းလာပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔အတူ ပုဂၢလိကဝါဒနဲ႔ ခြဲျခားရခက္တဲ့ လစ္ဘရယ္ဝါဒကလည္း တည္ေဆာက္မႈဝါဒကို အားေကာင္းေစေရးအတြက္ တြန္းအားေတြ ေပးလာပါတယ္။

ဆရာေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး ကြဲျပားလာပါတယ္။ တည္ေဆာက္မႈဝါဒမွာ ဆရာေတြအေနနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြကို ထိန္းေက်ာင္းဖို႔ တာဝန္ကလည္း နညး္သထက္ နည္းလာပါတယ္။ ဆရာေတြအေနနဲ႔ ပံုစံသြင္းဖို႔ထက္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းစိတ္ရာ ခံစားမႈေတြကို နားလည္ဖို႔က အေရးႀကီးလာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စာသင္ခန္းတြင္း သင္ၾကားေရးအားေကာင္းေရးနဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲေရးတို႔အတြက္ ဆရာေတြက လုိအပ္ေနဆဲပါ။

ဆရာေတြအေနနဲ႔ သင္ၾကားေရးအတြက္ စံသတ္မွတ္ထားတဲ့ သင္ရိုးစာအုပ္ထက္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ လက္ေတြ႕ခံစားေနရတဲ့ ျပႆနာေတြေပၚ မူတည္ၿပီး ထြက္ေပၚလာတဲ့ ရလဒ္ေတြကိုသာ အထူးျပဳရပါမယ္။

တည္ေဆာက္မႈဝါဒကို ဟာ့က္နက္စ္ (Harkness) ေဆြးေႏြးမႈနဲ႔ ဆက္စပ္လို႔ရပါတယ္။ ဟာ့နက္စ္လို႔ နာမည္ေပးရတာက (၁၉၃၀)ခုႏွစ္ဝန္းက်င္ေလာက္မွာ အက္ဒြပ္ဟာ့က္နက္စ္လို႔ ေခၚတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ေထာက္ပံ့ထားတဲ့  Phillips Exeter Academy က တီထြင္လိုက္တဲ့ သင္ၾကားေရးပံုစံတစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဆရာနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြဟာ စားပြဲမွာ ဝိုင္းထုိင္ၾကရပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြက အခ်င္းခ်င္းေဆြးေႏြးၿပီး ဆရာက ညႊန္ၾကားခ်က္ေလာက္ပဲ ေပးရပါတယ္။

ဆရာရဲ႕ တာဝန္က ေဆြးေႏြးဖို႔ ေခါင္းစဥ္ရွာေပးျခင္း၊ ေဆြးေႏြးမႈကို လႈံ႕ေဆာင္ေပးျခင္းနဲ႔ ထိန္းေက်ာင္းျခင္းေတြကိုသာ ျပဳလုပ္ရပါေတာ့တယ္။ ဆရာအေနနဲ႔ သူယူဆထားတဲ့ တန္ဖိုးေတြ၊ အဓိပၸာယ္ေတြကို ျပဌာန္းပိုင္ခြင့္မွာ နည္းသြားပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳေတြ၊ အျမင္ေတြနဲ႔ အဓိပၸာယ္သစ္ေတြကို ရွာေဖြရပါတယ္။

တည္ေဆာက္မႈဝါဒေၾကာင့္ ပုဂၢလိကဝါဒေတြအားေကာင္းလြန္းၿပီး လူမႈေရးတာဝန္ယူမႈေတြ အားနည္းသြားမယ္လို႔ ေဝဖန္ၾကေပမယ့္ ဟာ့က္နက္စ္လိုမ်ဳိး ေဆြးေႏြးမႈမ်ဳိးက စုေပါင္းနားလည္မႈကို ျပန္လည္ေမြးထုတ္ႏုိင္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း ကိုယ္ပိုင္အဓိပၸာယ္ေတြနဲ႔ ခံစားမႈေတြကုိ ေရွ႕တန္းတင္ထားတာေၾကာင့္ အယူအဆခ်င္း မွ်ေဝမႈကိုေတာ့ အနည္းနဲ႔ အမ်ားထိခိုက္ႏုိင္ပါတယ္။ အစုအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ပိုမိုေဝးသြားႏုိင္ေပမယ့္ ဥပေဒနဲ႔ စည္းမ်ဥ္းေတြက တစ္ဦးခ်င္းေပၚကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ပါေသးတာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ထင္ထားသလို တစ္ဦးခ်င္း ဖန္တီးမႈကို အတိုင္းအဆမရွိ ျမင့္တင္ႏုိင္မယ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္လွပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ တည္ေဆာက္မႈဝါဒမွာ စုေပါင္းလုပ္ကိုင္မႈကို အားနည္းႏိုင္ေပမယ့္ ဖန္တီးမႈနဲ႔ ုထုတ္လုပ္မႈကို အားေပးထားတာေၾကာင့္ ကုန္ထုတ္စြမ္းအားအရၾကည့္ရင္ လိုအပ္တဲ့ ပညာေရးစနစ္မ်ဳိးပါပဲ။ တန္ဖိုး၊ အဓိပၸာယ္နဲ႔ နားလည္မႈေတြကို ျပဌာန္းတာက နည္းပါးသြားႏုိင္တာေၾကာင့္ အထက္ေအာက္ဖိစီးမႈကို တြန္းလွန္ႏုိင္ပါတယ္။

ဒီမိုေရစီရပ္ဝန္းထဲမွာ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ အေတြးအေခၚပိုင္းဆုိင္ရာ အားေကာင္းဖို႔အတြက္ တည္ေဆာက္မႈဝါဒက လုိအပ္တဲ့ ပညာေရးစနစ္တစ္ခုပါပဲ။

တိမ္ျပာ
source.... Maukha